شخصیت‌های اجتنابی در تعاملات زناشویی: یک مطالعه کیفی

مقدمه: ویژگی‌های شخصیتی زوجین، نقش اساسی در تعاملات زناشویی ایفا می‌کند. در خانواده‌هایی که مرد فردی اجتنابی است، به دلیل نقش مؤثر او در روابط زناشویی و خانوادگی، تعاملات سرد و بی‌روحی در خانواده حاکم می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی ویژگی‌های شخصیتی مرتبط با تعاملات زناشویی مردان اجتنابی از دیدگاه متخصصان خانواده بود. روش‌: مطالعه کیفی حاضر با رویکرد تحلیل تماتیک صورت گرفت. نمونه‌گیری به روش هدفمند و مصاحبه‌ها به صورت نیمه ساختار یافته تا حد اشباع اطلاعات با هشت نفر از متخصصان خانواده انجام شد. سپس، اطلاعات به دست آمده به شیوه تحلیل تماتیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: در تجزیه و تحلیل داده‌ها، دو طبقه اصلی «ویژگی‌های خودشکن» و «ویژگی‌های دیگرشکن» به دست آمد. ویژگی‌های خودشکن شامل «فرسودگی زناشویی»، «کناره‌گیری»، «خود حقیرپنداری»، «جمع‌هراسی» و «دوسوگرایی» و ویژگی‌های دیگرشکن شامل «کمال‌گرایی جبری»، «خودمحوری ناسازگارانه»، «خانه‌های سرد احساسی»، «تغییرگریزی»، «ظاهر اجتماع پسند»، «انفعال جنسی»، «منفعل- مهاجم»، «تنگ‌ نظری مالی» و «کم‌تحرکی بیانی» بود.  نتیجه‎گیری: ویژگی‌های شخصیتی خودشکن و دیگرشکن افراد اجتنابی، از یک سو منجر به آسیب رسیدن به خود آن‌ها و از سوی دیگر، موجب شکل‌گیری تعاملاتی سرد در روابط زناشویی می‌گردد که نارضایتی زناشویی آن‌ها و همسرانشان و کاهش کیفیت زناشویی، از پیامدهای آن است. در نتیجه، شناسایی این ویژگی‌ها منجر به شکل‌گیری راهکارهای نوین در جهت تعدیل و مدیریت این ویژگی‌ها و متعاقب آن بهبود تعاملات و افزایش کیفیت زناشویی خواهد شد.